گزارش آنی تل؛
دور دنیا با اینترنت فیبرنوری
آنی تل: تجربه کشورهای پیشرفته و درحال توسعه برای دستیابی به اینترنت پرسرعت نشان میدهد در خیلی از نقاط دنیا افزایش سطح دسترسی و تحت پوشش قرار گرفتن فیبرنوری از اهداف برنامه ریزی شده است.
خبرگزاری مهر - گروه دانش و فناوری؛ سید رضا حسینی: تار نوری یا فیبرنوری (Optical fiber) رشتهٔ باریک و بلندی از یک ماده شفاف مثل شیشه (سیلیکا) یا پلاستیک است که می تواند نوری را که از یک سر به آن وارد شده، از سر دیگر خارج کند. فیبر نوری دارای پهنای باند بسیار بلندتر از کابل های معمولی می باشد و با آن می توان داده های تصویر، صوت و داده های دیگر را به آسانی با پهنای باند بالا تا ۱۰۰ گیگابیت بر ثانیه و بالاتر انتقال داد. امروزه مخابرات نوری، به علت پهنای باند وسیع تر در مقایسه با کابل های مسی و تأخیر کمتر در مقایسه با مخابرات ماهواره ای از مهم ترین ابزار انتقال اطلاعات به حساب می آید. شبکه فیبر نوری یکی از ابزار توسعه ارتباطات پیشرفته در دنیای امروز است و نیازهای بیش از پیش جامعه به ارتباط و انتقال داده ها را به گونه ای کارآمد و بهینه برطرف می کند. توسعه و استفاده از شبکه فیبر نوری هم اکنون نه فقط به توسعه صنعت ارتباطات کمک می نماید، بلکه در حوزه های مختلف دیگر نیز مزایای فراوانی دارد. همچون مهم ترین مزایای تمرکز بر توسعه شبکه فیبر نوری می توان به سرعت بالا و افزایش ظرفیت انتقال اطلاعات اشاره نمود. این فناوری در قیاس با کابل های قدیمی مسی از کارآمدی قابل توجهی برخوردار می باشد و با اقتضائات جهان امروز، مانند نیاز به انتقال دیتای حجیم و پیچیده، انطباق کامل دارد. همین مسئله، شبکه فیبر نوری را به یکی از مؤلفه های کلیدی توسعه در کشورهای مختلف جهان بدل کرده است. علاوه بر این، شبکه فیبر نوری، مشکلاتی مانند اختلال اتصال در اثر تداخل الکترومغناطیس و ضعف سیگنال در مسافت های طولانی را نیز برطرف می کند. نور کمتر از سایر ابزار انتقال داده تحت تأثیر عوامل ایجاد کننده اختلال قرار می گیرد و همین مورد، کیفیت انتقال را زیاد می کند. عمر طولانی، کاهش هزینه های بلند مدت، نیاز کمتر به تعمیر و نگهداری و امنیت بالا در انتقال داده ها نیز دیگر مزایایی هستند که توسعه شبکه فیبر نوری، به همراه دارد. با توجه به مزایا و امتیازات یاد شده، لزوم توسعه شبکه فیبر نوری در طول سالهای اخیر برای خیلی از کشورهای جهان، آشکار شده است. به عقیده کارشناسان، رشد دسترسی و توسعه این فناوری سبب تسهیل پیشرفت در عرصه های ارتباطات، اینترنت اشیا، محاسبات ابری، راه اندازی خدمات پرسرعت و خیلی از صنایع فناورانه دیگر می شود و از همین روی، می تواند نقشی کلیدی در توسعه و پیشرفت جوامع مدرن داشته باشد. همین مورد، سبب توجه خیلی از دولت های جهان به این حوزه فناورانه و تدوین برنامه های ملی گوناگون در جهت توسعه آن در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه شده است. وزارت تجاری ایالات متحده در نظر دارد که در قالب این برنامه، تنها در ایالت آلاسکا، مبلغ ۸۹ میلیون دلار برای تامین مالی شبکه های فیبر نوری اختصاص دهد تمرکز دولت فدرال آلمان بر تحقق پوشش ۹۲ درصدی دولت فدرال آلمان به عنوان بالاترین قدرت اتحادیه اروپا در استراتژی دیجیتال (Digital Strategy) و استراتژی گیگابیت ۲۰۲۲ (Gigabit Strategy ۲۰۲۲) خود، توسعه و عرضه سراسری و گسترده شبکه فیبر نوری و اینترنت ۵G را در اولویت قرار داده است. توسعه زیرساخت دیجیتال از سال ۲۰۲۱ به عنوان یکی از اولویت های کلیدی کشور آلمان، تعیین و قرار شد که این هدف در قالب توسعه شبکه فیبر نوری و اتصال ۵G تا سال ۲۰۲۵ محقق شود. خیلی از نهادهای دولتی این کشور همچون وزارت امور دیجیتال و حمل و نقل، وزارت اقتصاد و اقدامات اقلیمی، آژانس فدرال برق، گاز، مخابرات، پست و راه آهن و دفتر فدرال گیگابیت آلمان (Gigabitbüro des Bundes) ماموریت یافتند که در اجرای برنامه کلان مذکور، مشارکت کنند. برمبنای برنامه ریزی های صورت گرفته، دولت آلمان در نظر دارد که تعداد مشترکین شبکه فیبر نوری این کشور را از رقم ۲ میلیون در سال ۲۰۲۰ تا سال ۲۰۲۶، به ۲۵ میلیون مشترک برساند. در صورت تحقق این هدف تا مقطع زمانی یاد شده، دولت این کشور موفق به تحقق پوشش ۹۲ درصدی فیبرنوری برای شهروندان خود خواهد شد. بریتانیا و برنامه توسعه فیبر نوری دولت بریتانیا نیز به عنوان یکی از دولت های بزرگ اروپایی خارج از حوزه اتحادیه اروپا، برنامه کلان و مدونی برای افزایش پوشش فیبر نوری در نظر گرفته است. دولت این کشور در نظر دارد که تا سال ۲۰۲۵، پوشش فیبر نوری بریتانیا را به حدود ۸۰ درصد برساند. لیندسی فوسل، مدیر حوزه شبکه و ارتباطات نهاد تنظیم گر رسانه بریتانیا، آفکام، در ماه های اخیر، طی اظهار نظری درباب توسعه زیرساخت پهن باند این کشور، اعلام نمود که دولت، برنامه یک ماهه اتصال نیمی از منازل این کشور، به اینترنت پهن باند تمام فیبر را شروع کرده است. طبق گزارش های سال ۲۰۱۸، تنها ۶ درصد از خانه های بریتانیا به فیبر نوری متصل بودند. این در شرایطی است که رقم یاد شده در ماه مارس گذشته، از ۵۰ درصد عبور کرده است و سیاست گذاران این کشور در نظر دارند که در طول ۲ سال آینده پوشش ۸۰ درصدی این کلان پروژه را با استفاده از ظرفیت بالای شرکت های مخابراتی ارائه دهنده خدمات اینترنت، محقق سازند. همین طور برمبنای آمار یک پایگاه داده پیش بینی می شود تا سال ۲۰۲۶ روسیه به ۳۳ میلیون، فرانسه به ۲۸ میلیون، آلمان به ۲۵ میلیون، ایتالیا به ۱۲ میلیون، ترکیه به ۷ میلیون، لهستان به ۷میلیون، هلند و سوئد به ۴ میلیون مشترک فیبر نوری دست یابند.
برنامه ۴۲ میلیون دلاری آمریکا برای توسعه زیرساخت فیبرنوری
آمریکا بین کشورهای هم رده خود عملکرد خوبی در توسعه خطوط فیبر نوری نداشته است. طبق آمار OECD در آمریکا خدمات فیبر نوری تنها حدود ۱۹ درصد از کل اشتراک های اینترنت ثابت را می سازند در حالیکه این عدد بطور متوسط بین اعضای OECD در حدود ۳۵ درصد است. همین طور آمار تعداد مشترکین فیبر نوری به ازای هر ۱۰۰ نفر از جمعیت، در آمریکا در ژوئن ۲۰۲۲ حدود ۷ بوده است.
تا سال ۲۰۲۲ پوشش فیبر نوری برای خانوارهای آمریکایی به ۴۳ درصد رسید. برمبنای برنامه ریزی صورت گرفته از طرف مقامات ایالات متحده دولت در سال ۲۰۲۳ بودجه ای حدوداً ۴۲ میلیارد دلاری را در قالب یارانه لایحه زیرساخت پهن باند ایالات در نظر گرفته است. برمبنای برآوردهای صورت گرفته، این بودجه حدود ۱۴ میلیون خانوار را در بر می گیرد. طبق گزارش های آماری، در سال ۲۰۲۲، حدود ۱۹ میلیون شهروند این کشور، از دسترسی به اینترنت پرسرعت محروم بوده اند.
افریقا
شرکت مخابراتی «MTN»، بزرگ ترین اپراتور تلفن همراه آفریقا، طرحی به ارزش ۳۲۰ میلیون دلار را برای توسعه شبکه فیبر نوری در ده کشور این قاره در نظر گرفته است. برمبنای برنامه ریزی های صورت گرفته، این پروژه که در ماه های پایانی سال میلادی جاری شروع می شود، حدود ۲۰ هزار کیلومتر فیبر نوری به شبکه زیرساخت پهن باند این قاره خواهد افزود.
مصر خیلی از کشورهای حوزه غرب آسیا و جنوب آفریقا نیز درحال اجرای برنامه های مشابهی هستند. به عنوان مثال، دولت کشور مصر، با اجرای طرحی ملی موسم به «Descent Life» در پی افزایش اتصال مناطق دورافتاده با استفاده از زیرساخت فیبر نوری و استقرار دکل های مخابراتی است. بنا بر اعلام دولت این کشور، طرح یاد شده، با بودجه ای معادل ۳۴۲ میلین دلار و در جهت بهبود استاندارد زندگی شهروندان این کشور، شروع شده و در پی اتصال بیش از ۳.۵ میلیون منزل مسکونی به شبکه فیبر نوری است.
۵ کشور؛ پیشتاز در آسیا برمبنای داده های انتشار یافته از طرف شورای فیبر اروپا «FTTH Council Europe» در سپتامبر ۲۰۲۱، نشان داده است که ۲۰ کشور در حوزه توسعه زیرساخت فیبر نوری به ضریب نفوذ بالاتر از ۵۰ درصد دست رسیده اند. نکته جالب توجه اینکه ۵ کشور پیشتاز در بین دولت های مذکور، آسیایی هستند. داده های آماری یاد شده، از آن حکایت می کند که کشورهای امارات متحده عربی با ۹۷ درصد، سنگاپور با ۹۵.۸ درصد، چین با ۹۴.۹ درصد، کره جنوبی با ۹۱.۱ درصد و هنگ کنگ ۸۶.۲ درصد، در رتبه های اول تا پنجم توسعه پهن باند مبتنی بر فیبر نوری جهان قرار دارند. چین
چین یکی از بالاترین نرخ های نفوذ فیبر نوری را در میان کشورهای جهان دارد. این کشور که در سال ۲۰۱۳ تنها ۱۷ درصد از جمعیت خودرا تحت پوشش شبکه فیبر نوری داشت تا سال ۲۰۲۲ به پوشش ۸۹ درصدی دست پیدا کرد که یک رشد خیره کننده را نشان داده است.
دولت چین برای دوره ی ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ یک برنامه ی سه ساله توسعه زیرساخت ارتباطاتی در نظر گرفت که طبق آن مبلغ ۱.۲ تریلیون ین (معادل ۱۷۰ میلیارد دلار) برای راه اندازی شبکه های پرسرعت همراه و تقویت شبکه ی فیبر نوری اختصاص یافته بود. دولت چین این برنامه را در قالب ۹۲ پروژه زیرساختی اجرا کرد.
در ژوئن ۲۰۱۹ نیز China Mobile که یکی از ۳ اپراتور اصلی اینترنت در این کشور است از پروژه ای رونمایی نمود که هدف از آن ایجاد ۳۰۰ شهر «گیگابیتی» بود که در آنها ۲۰۰ میلیون مشترک اینترنت ثابت فیبر نوری به اینترنت با سرعت های گیگابیتی دسترسی داشته باشند. معاون وزیر صنعت و فناوری اطلاعات چین در می ۲۰۲۲ اظهار داشت که چین بزرگترین شبکه اینترنت پرسرعت ثابت و همراه را در جهان ساخته است. او اعلام نمود که دسترسی به سرعت های گیگابیتی اکنون محقق شده است و نسبت کاربران فیبر نوری به جمعیت چین از ۱۰ درصد در سال ۲۰۱۲ به ۹۴.۳ درصد در سال ۲۰۲۲ رسیده است. هم چنین او تصریح کرد که دولت با سرمایه گذاری خود دسترسی تمام روستاها به اینترنت پرسرعت ثابت یا همراه را ممکن کرده است.
کره جنوبی
برمبنای آمارهای سازمان همکاری ها و توسعه اقتصادی (OECD) کره جنوبی یکی از بالاترین نرخ های استفاده ا شبکه ی فیبر نوری را داراست. طبق این آمار در ژوئن ۲۰۲۲ حدود ۸۷ درصد از مشترکان اینترنت ثابت در کره به شبکه فیبر نوری متصل بودند که بالاترین نرخ در میان کشورهای عضو این سازمان است. همین طور در کره جنوبی به ازای هر صد نفر از جمعیت خود ۴۵ اشتراک اینترنت ثابت پرسرعت دارد که نشان داده است به ازای هر صد کره ای حدود ۳۹ اشتراک فیبر نوری وجود دارد.
ترکیه
دولت ترکیه در قالب چشم انداز ۲۰۲۳ خود این هدف را داشت که پوشش شبکه فیبر نوری را به تمام مناطق کشور توسعه داده و تبدیل به یک کانون منطقه ای (هاب) برای انتقال داده بین کشورها شود. همین طور بایستی تا این سال تمامی خانوارها به اتصال اینترنت پرسرعت (اعم از اتصال های ثابت و همراه) دسترسی داشته باشند. تا سال ۲۰۱۵ پوشش FTTC (کابل کشی فیبر نوری تا کافوهای مخابراتی) سهمی ۴۸ درصدی از شبکه اینترنت پرسرعت این کشور داشت. بررسی های شورای FTTH اروپا نشان داده است با اجرای طرح های توسعه ای، تعداد اتصال های فیبر نوری خانه ها و ساختمان ها (FTTH/FTTB) در ترکیه در سپتامبر ۲۰۱۸ به بیشتر از ۸ میلیون و در سپتامبر ۲۰۲۲ به ۱۵.۷ میلیون عدد رسید. پیش بینی می شود تا سال ۲۰۲۶ روسیه به ۳۳ میلیون، فرانسه به ۲۸ میلیون، آلمان به ۲۵ میلیون، ایتالیا به ۱۲ میلیون، ترکیه به ۷ میلیون، لهستان به ۷میلیون، هلند و سوئد به ۴ میلیون مشترک فیبر نوری دست یابند گام بلندپروازانه ایران برای توسعه فیبرنوری در ایران نیز دولت سیزدهم برنامه بلندپروازانه ای را برای توسعه فیبر نوری در بستر زیرساخت دیجیتال کشور شروع کرده است. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات جمهوری اسلامی، در ماه های پایانی سال ۱۴۰۱ از برنامه این وزارت خانه برای فراهم ساختن زمینه دسترسی ۸۰ درصد شهروندان ایران یعنی حدود ۲۰ میلیون خانوار به زیرساخت فیبر نوری آگاهی داد و پایان مهلت برای دستیابی به این هدف را پایان دولت سیزدهم اعلام نمود. عیسی زارع پور وزیر ارتباطات اوایل تیرماه اظهار داشته بود: حدود ۱۵ سال است که در عرصه اینترنت ثابت سرمایه گذاری صورت نگرفته و از این جهت عقب مانده ایم. طبق آمار سایت های سنجش سرعت نیز، در ده سال قبل همیشه در میان ۱۹۰ کشور جزو کشورهای ۱۴۰ تا ۱۵۰ بودیم. ما در وزارت ارتباطات در تلاش هستیم تا با پروژه فیبرنوری منازل و کسب و کارها این عقب ماندگی را جبران نماییم و سرعت ها را بهبود ببخشیم. وی از روزهای ابتدایی وزارتش بارها وعده تحقق ارتباطات باکیفیت و پرسرعت را در گروی توسعه فیبر نوری اعلام نموده است.
زارع پور در آخرین اظهار نظرش در اینباره گفته است: ر نظر داریم ۸ تا ۱۰ میلیون از ۲۰ میلیون پورت فیبر نوری که وعده دادیم را تا انتهای سال جاری تامین نماییم.
وزیر ارتباطات اضافه کرد: پروژه فیبرنوری، زیرساخت توسعه کشور در چند دهه آینده خواهد بود. با ثمردهی این پروژه ما با افزایش کیفیت و سرعت ارتباطات ثابت و همراه مواجه خواهیم شد.
زارع پور درباره ی استفاده از تجهیزات بومی در طرح ملی ایجاد پوشش فیبرنوری نیز توضیح داده است: هر سال اولویت هایی که در بحث بومی سازی تجهیزات وجود دارد را در قالب یک فهرست ارائه می نماییم. سال ۱۴۰۰ نخستین فهرست را اعلام کردیم که ۸۰ درصد از آن بومی شده است. اواخر سال قبل فهرست جدیدی اعلام کردیم که تعداد قابل توجهی از آن نیز بومی شده است. حالا در لایه های مختلف شبکه تجهیزات بومی داریم. قسمتی از تجهیزات غیرفعال مودم تا فیبرنوری و جعبه تجهیزات به شکل بومی تولید می شود و تجهیزات فعال حالا در فهرست بومی سازی قرار گرفته است. در لایه تجمیع که داخل شهر و استان است تجهیزات تولید داخل داریم که حتی صادر نیز می شود.
سرمایه گذاری کلان در پروژه
همچنین برای عملیاتی کردن این هدف در دولت، آیین نامه بند «س» تبصره ۷ قانون بودجه تصویب گردید. با این مصوبه «حساب توسعه شبکه فیبر نوری» با سرمایه اولیه هزار میلیارد تومان ایجاد می شود که نقطه عطفی در تامین مالی طرح ملی فیبرنوری منازل و کسب وکارهاست.
از سوی دیگر بر طبق این مصوبه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است گزارش عملکرد اجرائی این بند مشتمل بر میزان منابع و مصارف و تعداد اماکن تحت پوشش و متصل بوسیله فیبر نوری را هر سه ماه یک دفعه به کمیسیون های برنامه و بودجه و محاسبات و صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ارائه نماید.
عباسی شاهکوه، مشاور وزیر و مجری طرح توسعه فیبر نوری منازل و کسب و کارها در گفتگو با خبرنگار مهر درباب آخرین وضعیت پوشش فیبر نوری در کشور اظهار داشت: هم اکنون آماری که در شبکه FTTX (شبکه دسترسی مبتنی بر فیبر نوری) دیده می شود از تعداد ۲۰ میلیون خانوار، حدود ۳ میلیون و دویست خانوار تحت پوشش فیبر نوری قرار گرفته اند که یعنی حدود ۱۷ درصد خانوارها تحت پوشش فیبر نوری هستند. وی با اشاره به اینکه این مقدار دقیق نیست، اظهار داشت: در بعضی از مناطق پوشش فیبر نوری انجام شده اما هنوز وارد سایت نشده و قسمتی از اطلاعاتی که وارد شده نیز هنوز تأیید سازمان تنظیم مقررات را ندارد. مسئول پروژه فیبر نوری اضافه کرد: بمنظور اطلاع رسانی زمان دقیق انجام پوشش فیبر نوری ۸۰ درصد شهرستان ها تعیین تکلیف شدند که کدام اپراتور و با چه زمان بندی مقرر است پوشش فیبر نوری را انجام دهد. عباسی شاهکوه در ادامه اظهار داشت: در گذشته اپراتور و زمان اجرای پوشش فیبر نوری تنها برخی از شهرها مشخص شده بود و حالا ۸۰ درصد کل شهرستان های کشور یعنی ۳۸۰ شهرستان از ۴۳۰ شهرستان تعیین تکلیف شده اند که اپراتور آن شهرستان کدام است و با چه زمان بندی تا آخر سال ۱۴۰۳ مقرر است فیبر نوری را انجام دهند. وی ادامه داد: بدین سان با تعیین تکلیف شدن ۲۰ درصد شهرستان باقی مانده، برنامه زمان بندی و نوع اپراتور در سایت بارگذاری می شود تا نظارت مردمی در پوشش فیبر نوری بیشتر شود و آسان تر بتوان پیگیری کرد. مسئول پروژه فیبرنوری در ادامه به تعداد اپراتورهایی که مقرر است پوشش فیبر نوری را انجام دهند، اشاره و اظهار داشت: هم اکنون ۹ اپراتور متعهد شدند که پوشش فیبر نوری را انجام دهند تعهدهای آنها نیز برای شهرستان ها مشخص است تا هر چه زودتر به هدف و اجرای کامل پوشش فیبر نوری برسیم. عباسی شاهکوه درباب وضعیت و تجربه کشورهای دیگر برای دستیابی به فناوری فیبر نوری اظهار داشت: پوشش فیبر نوری یک برنامه زمانبر است و بسیاری از کشورها از حدود ۸ سال پیش یعنی حدودا در سال ۲۰۱۲ یا ۲۰۱۳ پوشش فیبر نوری را آغاز نموده اند. و برخی کشورها مثل اسپانیا حدودا پوشش فیبر نوری را نهایی کردند و اگر ان شاءالله برنامه پوشش فیبر نوری در کشورمان خوب پیش رود یکی از سریع ترین پروژه ها خواهد بود. به گزارش آنی تل به نقل از مهر، درباره ی سرعت پیشرفت این پروژه برخی کارشناسان معتقد بودند اجرای این طرح کلان پرهزینه و دشوار، به فرصتی ۱۰ ساله نیاز دارد اما سید ابراهیم رئیسی رییس جمهور اواخر سال ۱۴۰۱ تاکید کرد که این طرح باید تا پایان همین دوره دولت یعنی تابستان ۱۴۰۴ به پایان برسد در صورت تحقق این امر و جبران رکود سرمایه گذاری دهه گذشته، فیبر نوری از سریع ترین و موفق ترین پروژه های ایران خواهد بود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان آنی تل در مورد این مطلب